Mini-Bokrijk in hartje Deurne
‘100 jaar geleden leefden we in Deurne helemaal anders dan vandaag’, zegt Walter Verbruggen. ‘We deden alles met onze handen, het leven was zwaar. Zeker als je arm was. Het was hard samenleven in grote gezinnen met strenge regels en veel angst. Een interessante periode dus om onze problemen van vandaag aan te spiegelen. Het VolXmuseum maakt dit leven van vroeger weer tastbaar. Daarom is dit zo belangrijk, voor Deurne en ver daarbuiten.’
District vol verhalen
Dankzij haar strategische ligging, dichtbij de monding van de Schijn in de Schelde, is Deurne van groot historisch belang. ‘Heel wat conflicten zijn op deze grond uitgevochten’, vertelt Walter. ‘Het grootste walviskerkhof van Europa is hier teruggevonden, met resten van miocene walvissen van 8 à 9 miljoen jaar oud. In de 16de eeuw bezat het welvarende Deurne, samen met Borgerhout, niet minder dan 36 kasteeldomeinen! Maar voor de eenvoudige dorpsbewoner begin 20ste eeuw was het leven ook heel zwaar. In het VolXmuseum willen we die rijke lokale geschiedenis tonen én bekendmaken.’
Turninum
Al sinds 1974 beleef je deze geschiedenis in Turninum. ‘Maar ons volksmuseum is dringend aan vernieuwing toe’, stelt Walter. ‘Het historische gebouw, met fundamenten van een 14de-eeuwse hoeve, moet worden gerestaureerd. De ruimtes zijn veel te krap om onze enorme verzameling te tonen, de bewaaromstandigheden zijn belabberd. Ik wil onze waardevolle collectie opwaarderen en het oude museum transformeren. Daarom de nieuwe naam VolXmuseum, met de X van verbinding én als onbekende factor die mensen komen herontdekken.’
Oudste stadsweefsels
‘In Deurne vind je nog altijd een van de oudste weefsels in de stad. Je hebt er nog de straatjes van vroeger die de manier van leven tonen in de tijd van toen. Heel de Antwerpse geschiedenis rust op het oude kerkhof, Antwerpenaren mochten niet in de stad worden begraven. En dan hebben we nog een oude boerderij. Die was vroeger de modernste stoombrouwerij van heel Europa. We hebben in Deurne zoveel kansen om aandacht te schenken aan al die waardevolle verhalen.’
Deel van een systeem
‘Waarom is dit verleden zo belangrijk? Ons klein stukje leven past in een veel groter systeem van al het leven op aarde, en zelfs in de kosmos. Daarom moeten wij ons verleden begrijpen, om zo in het heden te staan en aandacht te schenken aan de toekomst. Het is belangrijk onze geschiedenis niet mee te maken vanuit de abstractie van het scherm, maar die ook echt te voelen, ruiken en tasten. Dat kan allemaal in ons museum.’
Enorme opdracht
De twee uitdagingen waar het VolXmuseum vandaag voor staat: voldoende middelen krijgen van het stadsbestuur om de transformatie door te zetten. En ook aansluiting vinden bij de jongere generatie. Walter: ‘Het is een enorme opdracht. Als voorzitter wil ik er vijf jaar keihard tegenaan gaan. Daar ben ik vandaag met enkele vrijwilligers volop mee bezig, ook al maakt corona het er ons zeker niet makkelijker op. Toch blijven we volop doorzetten. Deurne verdient dat.’
Nu ik zelf opa ben, merk ik dat het zo belangrijk is dat kinderen contact houden met hun voorgeschiedenis. Onze smidse zit vol ambachtelijke gereedschappen die de mensen zelf ontwierpen om hun problemen op te lossen. Dit soort objecten leert jongere generaties bewuster omgaan met materialen. Van driekwart van de spullen weten we vandaag niet meer waarvan het gemaakt is, en als het kapot is, wordt het gewoon weggesmeten. Daarom is onze boodschap: zorg voor elkaar, voor het leven en voor onze wereld vandaag.
- Walter Verbruggen
