Wat de bijtjes ons leren
We kunnen allemaal een handje toesteken om de bedreigde bijen te helpen. De vele imkers in onze stad zijn daarom niet alleen bezig met bijenkasten en honing. Ze doen er ook alles aan om iedereen te informeren over de wonderlijke wereld van de bijen. Zo trekt de Merksemse Imkerij langs scholen en verenigingen.
4.000 jaar oude traditie
Marcel Cuylaerts erfde de fascinatie voor de bijen van zijn vader, die zelf imker was. ‘Ik ben vereerd om deel uit te maken van deze nobele stiel. De bijenteelt dateert uit het oude Egypte en gaat dus al zo’n 4.000 jaar mee. In die tijd was de imker een natuurlijke vijand van de bij: om de honing te bemachtigen, maakte hij hele bijenkolonies af. Dat is intussen wel veranderd. Vandaag willen imkers de bijen net vooruithelpen omdat ze cruciaal zijn voor onze planeet.’
Kennis overdragen
Imker worden vereist grondige kennis. Over de organisatie en leefwijze van de bijen, over het onderhoud van kasten en over de bijenteelt. ‘Net daarom hebben we de Merksemse Imkerij opgericht’, vertelt Jan. ‘In onze vereniging delen we kennis en ervaringen onder elkaar. Elke imker heeft zijn eigen trucjes en oplossingen. Dat is enorm waardevolle expertise voor al wie pas de imkerij instapt. We lenen ook materialen uit aan de leden, sommige imkergereedschappen zijn best wel prijzig.’
Liefde voor de bij
'Er zijn drie soorten imkers. Je hebt imkers die honing willen produceren, imkers die een bijdrage willen leveren aan het bijenbestand, en imkers die vooral op een wetenschappelijke manier met bijen bezig zijn. Om kennis te delen over hun gedrag en levenswijze. Onze imkerij valt onder die laatste categorie. Ons is het te doen onze liefde voor de honingbij te verspreiden door mensen erover te informeren.’
Hippe branche
‘Imkerij is vandaag heel hip. Dat komt door de vele onheilsberichten in de media over het moeilijke overleven van de bij. Wereldwijd neemt het aantal soorten razendsnel af. Dat is vooral de schuld van de varroamijt, een parasiet op het broed van de bijen, die gelinkt is aan het gebruik van pesticiden. Maar ook nieuwe trends zoals biologisch tuinieren en ‘samen tuinen’ dragen bij tot het succes van de imkerij.’
Zoemende concurrentie
‘Dat succes heeft ook een keerzijde’, vindt Marcel. ‘Vandaag zijn er veel imkers. En hoe meer imkers, hoe meer bijenvolken moeten concurreren voor het beschikbare voedsel. Het aantal bijen neemt dus wel toe, maar de aanwezige voedingsstoffen in de tuinen blijven dezelfde. Resultaat: we hebben meer bijen, maar ze zijn minder doorvoed en minder gezond. Dat is ook niet goed natuurlijk.’
Leren van culturen
'De aanwezigheid van verschillende culturen in onze stad heeft een positieve invloed op de kennis en technieken van de imkerij. Veel culturen hebben elk op hun manier technieken ontwikkeld om bijen bij te houden en honing te oogsten. Al die verschillende culturen leven hier vandaag samen in onze stad. Zo kunnen we, via onze vereniging, heel wat opsteken van elkaar.’
Toekomst voor de imkerij
Met de bij gaat het niet zo goed, maar met de imkerij best wel. In Antwerpen zijn veel imkers van alle leeftijden op een passionele manier met het vak bezig. ‘Onze jongste imker bijvoorbeeld is 12 jaar oud’, vertelt Jan. ‘Imkerij is dus springlevend, en dat geeft hoop voor de toekomst van zowel de imkerij als voor de honingbij.’
Binnen de Marokkaanse gemeenschap is er veel kennis over honing. Van hen hebben we een geheimpje geleerd om zuivere honing te onderscheiden van aangelegde honing. Als je een bokaal met honing omdraait, mag er zich slechts één grote luchtbel van onder naar boven verplaatsen. Zie je veel kleine luchtbelletjes, betekent dit dat de honing is aangelengd met suiker. We hebben dit al vaak getest, en het blijkt te kloppen!
- Marcel Cuylaerts
