Groots in geestelijke gezondheid
Een oude ambulance-wieg, een stalen long en de eerste röntgentafel van het land. Het zijn enkele blikvangers van de indrukwekkende collectie oude medische instrumenten van het Lambotte Museum. Dit ‘Museum van de Geschiedenis van de Gezondheidszorg', in een van de ronde paviljoenen van het Stuivenberg-ziekenhuis, is een eerbetoon aan Dr. Albin Lambotte (1866-1955). Een grootheid in de geestelijke gezondheidszorg, in een ziekenhuis dat zijn tijd ver vooruit was.
Belangrijke getuigen
‘Zo'n 80 procent van de collectie komt uit het oude Stuivenbergziekenhuis’, vertelt Bob Van Hee, professor-emeritus van de Universiteit van Antwerpen. ‘Dit instituut was van bij de start een pionier in de gezondheidszorg. De eerste röntgenfoto's van het land werden hier gemaakt, een jaar nadat ze waren uitgevonden.’
Unieke collectie
‘De meeste medische instrumenten en voorwerpen dateren uit de 19de en 20ste eeuw. Een aantal objecten gaan zelfs terug tot de 16de eeuw, toen er amper sprake was van gezondheidszorg. Vooral voor behandeling van botbreuk middels osteosynthese was het Stuivenbergziekenhuis zijn tijd ver vooruit. Lamotte ontwierp daarvoor nieuwe instrumenten waarop veel hedendaagse apparatuur nog steeds geïnspireerd is. Van over heel de wereld kwamen mensen kijken naar onze aanpak. Net daardoor hebben we zoveel unieke medische stukken in huis. Onze collectie is daarmee uniek voor Antwerpen en zelfs voor Vlaanderen.’
Leren van vroeger
Bob betreurt dat vandaag zo weinig aandacht wordt besteed aan de geschiedenis van de gezondheidszorg. ‘Toch heeft de COVID-pandemie weer het belang van epidemieën aangetoond, niet alleen in het verleden, maar ook vandaag. Ook nu kunnen we in de zorg nog vele lessen trekken uit het verleden.’
Door de eeuwen heen ondervonden onderzoekers dat specifieke planten, kruiden of bessen een bepaalde invloed hadden op het menselijk lichaam. Het is intrigerend om vandaag vast te stellen dat een aantal van die geneesmiddelen echt werken. Het is dan ook verkeerd om deze geneeskunde als kwakzalverij weg te zetten. Integendeel, we kunnen er veel van leren.
- Bob Van Hee
