Vlaming zijn, gisteren en vandaag
De Vlaamse beweging heeft een grote rol gespeeld in de Vlaamse ontvoogding en blijft ook vandaag veel harten beroeren. Historici, onderzoekers en andere geïnteresseerden in het Vlaamse verhaal vinden een schat aan documentatie bij het ADVN. Het archief en onderzoekscentrum verzamelt al wat te maken heeft met het Vlaams-nationalisme en legt ook de link met andere nationale bewegingen.
Meer dan 12.000 overdrachten
‘Onze collectie telt meer dan 9.000 lopende meter archieven, boeken, tijdschriften, foto’s, affiches, audio- en video-opnames, vlaggen en voorwerpen’, vertelt directeur Ann Mares. ‘Bijna allemaal schenkingen van organisaties en particulieren. Wij bewaren en ontsluiten alles zodat onderzoekers ermee aan de slag kunnen. De focus ligt op de Vlaamse beweging als maatschappelijk-filosofische stroming. Daarnaast zijn er collecties over internationaal nationalisme zoals de Koerdische beweging, de Ierse ontvoogdingsstrijd, de Basken en Catalanen, maar ook van verenigingen van Vlaamse immigranten in het buitenland, etc.'
Politiek karakter
Nationale bewegingen hebben een uitgesproken politiek karakter. Vlaamse symbolen roepen daarom vaak heftige emoties op. ‘Ze worden helaas veel te gemakkelijk op één lijn gezet met extreemrechts nationalisme', betreurt Ann. 'Terwijl de Vlaamse ontvoogding, behalve een culturele emancipatie, in oorsprong ook een legitieme sociale klassenstrijd was tegen een geprivilegieerde Franstalige elite.'
Voortdurend in verandering
De ADVN-collectie zit vol authentieke tijdsdocumenten. Een bron van documentatie die niet alleen historici maar ook journalisten en schrijvers zoals Tom Naegels en Stefan Hertmans inspireerde. ‘Veel stukken vertellen niet alleen over de gebeurtenissen zelf, maar ook over hoe die beleefd werden. Ze gunnen ons de persoonlijke blik van iemand uit een andere tijd. En als er één ding is dat de documenten ons leren, is het dat onze kijk op de wereld continu in beweging is.’
Vlaming zijn
ADVN organiseert activiteiten en projecten om de collectie onder de aandacht te brengen en zet ook onderzoek over de thema’s in de kijker. Een van de lopende projecten is de digitale encyclopedie van de Vlaamse beweging. ADVN ondersteunt ook projecten van anderen. Een mooi initiatief is dat van Teletext vzw. In een videoproject vertellen ‘oude’ en ‘nieuwe’ Vlamingen over wat het voor hen betekent Vlaming te zijn.
Nadenken over identiteit en geschiedenis is belangrijk. Wie we als gemeenschap zijn, hangt sterk af van de manier hoe we naar onszelf, ons verhaal en onze geschiedenis kijken. En ook naar anderen. Daarom is ons gemeenschappelijk verleden zo belangrijk. Maar wat is dat juist? In onze superdiverse samenleving brengt iedereen een stukje eigen geschiedenis en eigen herinneringen mee. Dat multiperspectief verandert onze blik op heden en verleden.
- Ann Mares
